Witam
Powszechnie rogaczem nazywa się samca sarny (kozła). Jednak pośród owadów też występują rogacze i to wyjątkowo imponujące. Jednym z najbardziej znanych choć dosyć rzadkich i chronionych owadów jest Jelonek rogacz (Lucanus cervus). Jelonek należy do rodziny jeonkowatych (Lucanidae). Jest to jeden z naszych największych owadów. Osiąga około 4-8 cm długości (bez żuwaczek). Zróżnicowanie wielkości pomiędzy poszczególnymi osobnikami jest bardzo duże. Jelonek występuje w lasach dębowych. Imago (dorosłe owady) żywią się sokiem wyciekającym z pni dębów. U jelonka występuje wyraźny dymorfizm płciowy (różnice pomiędzy samcami i samicami – samice mają małe żuwaczki). Nazwa zarówno polska jak i łacińska nawiązuje do występujących u samców „rogów” (łacińska nazwa jelenia to Cervus).
Imago pojawiają się w maju i czerwcu. W tym okresie dochodzi do prawdziwych walk pomiędzy samcami. Przypominają one nieco zapasy, w których przeciwnicy starają się na wzajem podnieść i zrzucić z gałęzi lub pnia lub przewrócić na „plecy”. Jelonki największą aktywność wykazują o zmierzchu, szczególnie gdy jest ciepło, często przed burzami. Pomimo swoich dużych rozmiarów jelonek potrafi latać. Po zapłodnieniu samice składają jaja w szczelinach kory i spękaniach pni dębów. Po ok. 5-6 tygodniach pojawiają się larwy przypominające pędraki chrabąszczy. Żerują one w drewnie starych dębów przez 5 lat (bardzo długi rozwój).
Po zakończeniu żerowania dochodzi do utworzenia komory (kolebki) poczwarkowej, w której owad przepoczwarza się i po pewnym czasie opuszcza ją jako imago.
Jelonek występuje w Europie środkowej, i południowej jak również w Azji Mniejszej. W Polsce w całym kraju (za wyjątkiem gór) w starych drzewostanach dębowych (niekiedy alejach starych dębów) na odizolowanych stanowiskach.
Jelonek jest owadem rzadkim i chronionym. Największym zagrożeniem dla tego gatunku jest niewielka ilość starych drzewostanów dębowych, w których się rozwija. Zagrożenie stanowią również kolekcjonerzy dla których jest to bardzo pożądany gatunek. Z moich prywatnych doświadczeń (nie popartych żadnymi badaniami) wynika jednak, że sytuacja jelonka ulega powolnej poprawie, zarówno ze względu na większą świadomość ludzi jak też ze względu na politykę Lasów Państwowych, w których od dłuższego już czasu zwraca się coraz większą uwagę na ochronę przyrody (pozostawianie części starych drzew do naturalnej śmierci, co powoduje zwiększenie ilości potencjalnych miejsc rozrodu nie tylko jelonka, ale i innych owadów związanych z takim środowiskiem).
Jelonek rogacz jest uważany za gatunek związany z lasami pierwotnymi i zasługuje na ochronę. Jest to wyjątkowo piękny owad i życzę każdemu pasjonatowi natury spotkanie oko w oko z takim „jeleniem”.
Darz bór.
polskielasy 